X
Odejście pracownika do konkurencji to sytuacja, która może wystąpić w każdej branży. Dodatkowo istnieje ryzyko zabrania przez niego Twoich klientów. Jest to poważna sprawa, przed którą należy się zabezpieczyć.
Nie tylko kradzież klientów, ale także pracowników i tajemnic przedsiębiorstwa mogą być bardzo dotkliwe w skutkach.
W artykule przedstawię kilka sposobów prawnych na to, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takiej sytuacji. Wskażę także co można zrobić, jeżeli już padniemy ofiarą takiego działania. Artykuł został podzielony na dwie części, pierwszą część znajdą Państwo tutaj lub poniżej.
Czyny nieuczciwej konkurencji – co może zrobić pracodawca?
Przedsiębiorca, wobec którego były pracownik dokonał czynów nieuczciwej konkurencji może żądać:
Co ważne, działania byłego pracownika nie muszą odnieść żadnego skutku, aby były uznane za czyn nieuczciwej konkurencji. Wystarczy, że interes przedsiębiorcy zostanie zagrożony.
Dodatkowo, każdemu kto ujawnił tajemnicę przedsiębiorstwa, wyrządzając przy tym poważną szkodę przedsiębiorcy, grozi kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat 2.
Umowa o zachowanie poufności
Teraz przejdę do konkretnych umów, które zawiera się z pracownikiem, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nieuczciwego zachowania po jego stronie. Na początku, kontynuując tematykę tajemnicy przedsiębiorstwa, omówię umowę o zachowanie poufności.
Może ona przykładowo:
Wszystko zależy od specyfiki danego stanowiska pracy i informacji przekazanych pracownikowi. Taką umowę można zawrzeć zarówno z pracownikiem, jak i zleceniobiorcą lub innym przedsiębiorcą. Umowę można zawrzeć na dowolny okres czasu. Obowiązuje tu swoboda umów.
Umowa o zakazie konkurencji – umowa o pracę
Pracodawcy decydują się często również na zawarcie dodatkowej umowy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej. Jej podstawowe, minimalne postanowienia są wskazane w art. 101 ze zn. 1 Kodeksu Pracy.
Zgodnie z Kodeksem Pracy taka umowa musi być zawarta na piśmie. W przeciwnym razie będzie nieważna. Może ona obejmować m.in.:
Umowę o zakazie konkurencji warto zawrzeć z osobą, która sprawuje odpowiedzialne stanowisko w firmie, takie jak menedżer. Posiada on dostęp do ważnych informacji, a także ma kontakt z klientami i najczęściej zna know-how firmy. Łatwiej bowiem dochodzić swoich praw, jeżeli posiadamy szczegółową umowę, aniżeli powołując się na ogólne, wymienione wyżej, przepisy. W umowie można zastrzec konkretną karę umowną za niewywiązanie się z niej.
Umowa o zakazie konkurencji – umowy cywilnoprawne i B2B
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby taką umowę zawrzeć również w przypadku np. umów zlecenia, czy współpracy B2B. Wtedy ogranicza nas zasada swobody umów, tj. treść lub cel umowy nie mogą sprzeciwiać się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Z powyższego ograniczenia, praktyka obrotu gospodarczego i orzecznictwa wysnuła pewne zasady dotyczące umowy o zakazie konkurencji w przypadku umów cywilnoprawnych.
Ustanowienie takiego zakazu na czas trwania zlecenia (wykonywania dzieła) jest jak najbardziej możliwe. Jednakże po wykonaniu zlecenia (względnie dzieła), zakaz może obowiązywać tylko wtedy, gdy zostało wskazane odpowiednie odszkodowanie dla osoby, która do takiego zakazu musi się stosować. W przypadku braku podania konkretnej kwoty, zapis o przedłużeniu zakazu konkurencji jest nieważny.
W przypadku zaś współpracy dwóch przedsiębiorców Sąd Najwyższy (SN) w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt V CSK 30/13 wskazał, że brak ustalenia ekwiwalentu pieniężnego w umowie, nie sprawia, że regulacja ta nie obowiązuje. Wygląda to zatem inaczej, niż w przypadku umów cywilnoprawnych.
Trzeba jednak pamiętać, że to tylko pojedyncze wyroki SN, a nie ugruntowana linia orzecznicza. Każdą sprawę w kontekście zakazu konkurencji należy rozpatrywać indywidualnie, pamiętając, że nie może ona naruszać zasad współżycia społecznego oraz zasady swobody umów.
Odejście pracownika do konkurencji – podsumowanie
Odejście pracownika do konkurencji może nieść za sobą przykry skutki. Na szczęście przedsiębiorca jest w takiej sytuacji chroniony licznymi przepisami. Trzeba jednak pamiętać, że samo otwarcie konkurencyjnego biznesu (jeżeli nie mamy zawartej odpowiedniej umowy) po zakończeniu współpracy z dotychczasowym pracodawcą, nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji. Mamy bowiem swobodę działalności gospodarczej. Były pracownik nie może jednak wykorzystać informacji o byłym pracodawcy do budowania swojej siatki klientów i pracowników.
***
Polecamy także:
Odejście pracownika do konkurencji – jak się zabezpieczyć?
