X
Media zawrzały po publikacji najnowszego raportu na temat franczyzy w Polsce, przygotowanego na zlecenie Ministra Sprawiedliwości. Raport to ponad 60 stron propozycji legislacyjnych, które powinny być stosowane we współczesnej franczyzie. Według niektórych dokument jest próbą wyeliminowania rynkowych patologii i wzmocnieniem pozycji franczyzobiorców. Dla innych przygotowana analiza jest pełną ograniczeń, nadmierną ingerencją w czyjś biznes. A jej wprowadzenie w życie może tak naprawdę "zniechęcić" przedsiębiorców do dalszego rozwijania swojego biznesu w tym modelu.
Czego domaga się IWS?
Autorem raportu jest dr hab., prof. Uniwersytetu Opolskiego Rafał Adamus. Autor raportu przeanalizował aktualne regulacje kształtujące rynek franczyzy w Polsce. Zwrócił uwagę na orzeczenia sądów, które miały wpływ na obecne kształty umów franczyzowych. Przyjrzał się także dysfunkcjom franczyzy w Polsce oraz wskazał problemy, które jego zdaniem wymagają rozwiązania. Adamus zwrócił uwagę na problem nierównowagi stron umowy franczyzowej. Nowy dokument ma być też parasolem ochronnym dla franczyzobiorców.
Zgodnie z propozycjami nowego raportu, prezes UOKiK zyskałby kompetencje do ochrony zbiorowych interesów franczyzobiorców. To pierwsza i kluczowa zaproponowana zmiana. Sami organizatorzy sieci musieliby przedstawiać potencjalnemu franczyzobiorcy tzw. prospekt informacyjny na co najmniej dwa tygodnie przed podpisaniem umowy lub pierwszymi opłatami. Prospekt miałby się składać z danych takich jak: wzór umowy franczyzowej, wykaz wszystkich opłat, obowiązków, kar etc. - łącznie około 25 pozycji. Ostatecznie rozwijanie sieci we franczyzie bez wcześniejszego "dokładnego" sprawdzenia danego modelu biznesowego, byłoby czynem nieuczciwej konkurencji. Co więcej, prospekt miałby być pisany w sposób zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy. Według raportu podawanie także nieprawidłowych informacji o korzyściach wynikających z przystąpienia i uczestnictwa w sieci franczyzowej lub nie przeszkolenie nowego franczyzobiorcy grodziłoby karą grzywny.
Wracając do treści raportu - kolejną zaproponowaną zmianą jest wprowadzenie zapisów o franczyzie w kodeksie cywilnym. Adamus proponuje w art. 773 § 2 sformułowanie: Organizator sieci nie może pobierać wynagrodzenia wstępnego w kwocie wyższej niż wynagrodzenie za okres gospodarczy równy trzem miesiącom. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne. Ten zapis również budzi brak aprobaty przeciwników tego dokumentu.
Kto ma rację?
W wielu mediach podjęło się wydawania ocen, czy raport jest oby na pewno dobry. Jedna z dyskusji miała miejsce na innym konkurencyjnym Portalu franczyzowym, gdzie swoją opinie wyraził autor jednego z tekstów, który jest dodatkowo członkiem Polskiej Organizacji Franczyzodawców. Tam podjęto próbę pokazania, że zaproponowane zmiany nie są dobre i ich zastosowanie mogłoby jedynie wpłynąć na brak rozwoju w Polsce franczyzy. Ów problem wskazywano na przykładzie największej sieci franczyzowej McDonald's Polska. Samą treść artykułu skomentował zaś autor raportu - dr hab., prof. Rafał Adamus, tymi słowami: - (...) w reakcji na mój raport o franczyzie dla Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości- ukazała się informacja jakoby propozycja „przeregulowania” franczyzy miała wyprowadzić McDonalda z Polski. To bardzo ciekawa hiperbola erystyczna oczywiście bez związków z rzeczywistością (...) W Polsce działalność franczyzowa w istocie rzeczy to obecnie dziki zachód albo, jak kto woli, wolna amerykanka. O tym czy franczyzobiorca dostaje kota w worku decyduje tylko franczyzodawca. Niestety nie wszystkie sieci franczyzowe wykazują dostateczną empatię. Przedstawiony w raporcie projekt prospektu sieci franczyzowej jest efektem badań komparystycznych (...).
Pełną treść raportu można pobrać tutaj: https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2020/10/IWS_Adamus-R._Faktyczna-nier%C3%B3wno%C5%9B%C4%87-stron-umowy-franczyzy-w-Polsce.pdf
