X
artykuł ekspercki
Obserwując życie z pewnością wiele razy zastanawiałeś się, dlaczego jedne przedsięwzięcia udają się i rozwijają w niebywałym tempie, a inne ledwo żyją i w końcu obumierają albo w najlepszym wypadku pozostają w skali mikro. Przyczyn oczywiście jest wiele i możemy mówić tu o braku kompetencji, trudnym charakterze właściciela, trudnej sytuacji rynkowej itd. Jedną z przyczyn rozwoju bądź jego braku jest model funkcjonowania firmy, który w pewnych przypadkach doprowadza do rozkwitu, a jeśli jest źle dobrany - do upadku.
Niektóre rozwiązania już z samego założenia powodują, że w pewnym momencie budowania projektu zderzymy się z sufitem i dalszy rozwój będzie niemożliwy. Z kolei inne od samego początku otwierają przestrzeń i pokazują bardzo szerokie horyzonty. Poniżej porównamy najczęściej występujące rozwiązania i przyjrzymy się każdemu po kolei analizując ich mocne i słabe strony.
Najczęściej spotykamy jeden z czterech podstawowych modeli prowadzenia działalności:
1. Sprzedawca.
2. Właściciel.
3. Administrator.
4. Gwiazda.
Już na etapie myślenia nad założeniem własnego biznesu warto się nad tym zastanowić, gdyż każdy z tych modeli posiada własny pakiet korzyści i ograniczeń. Ze względu na preferencje osobowościowe w jednym z modeli będziesz się czuł znakomicie, z kolei inne nie są dla ciebie.
Najrozsądniej jest wybrać taką działalność, w której inni zastąpią ciebie, a ty będziesz miał możliwość zarządzania na odległość bez względu na miejsce zamieszkania. Po zdobyciu rynku i wypromowania marki możesz również zacząć skalować swój biznes w innych lokalizacjach (kraj lub zagranica) w formie nowych oddziałów, filii lub franczyzy. Perspektywiczne myślenie odgrywa tu kluczową rolę, dlatego, że przy dokonywaniu wyboru kierunku zazwyczaj o tym nie myślimy, a po latach okaże się, że jesteśmy ludźmi nie do zastąpienia nie mając możliwości scedowania naszych obowiązków na kogoś innego. Przyjrzyjmy się zatem modelom funkcjonowania firmy.
Każdy z nich ma wady i zalety, których lepiej być świadomym przed decyzją dotyczącą wyboru kierunku. Poniżej te, które najczęściej występują (nie dotyczy to makrobiznesu, w którym prawo narzuca określoną strukturę):
1. Sprzedawca
Ten model firmy jest zakładany po to, by rozkręcić istnienie firmy w jakiejś branży i sprzedać ją - to założenie przyświeca od początku. Tu zakładasz działalność „od zera", zdobywasz rynek, kontrahentów, klientów, wypracowujesz kontakty handlowe. Poznajesz branżę, budujesz swoją markę, tworzysz marketing. To również zorganizowanie miejsc pracy, zatrudnienie pracowników i osiągnięcie pewnych obrotów. Po dojściu do założonego pułapu, działalność jest sprzedawana potencjalnemu nabywcy.
Przy uruchamianiu swojego pierwszego biznesu robisz wszystko sam, po sprzedaży firmy zaczynasz tworzyć coś innego - najczęściej związanego z tą branżą, gdyż poznałeś już dany obszar. Przy kolejnym przedsięwzięciu masz przemyślenia i wnioski płynące z zajmowania się sprzedaną firmą i przy następnym biznesie korzystasz z tych doświadczeń. Wiąże się to z tym, że od początku budowania kolejnego biznesu nie robisz już rzeczy sam, ale delegujesz wszystko, co tylko możliwe. Masz świadomość upływu czasu. Jeśli w pierwszym przypadku czas od powstania firmy do wypuszczenia jej do sprzedaży zajmuje ok. sześciu lat, to w kolejnym wiesz, że możesz skrócić to mniej więcej o połowę. Sprzedawca nie traktuje swojego biznesu w sposób emocjonalny. Nie czuje się z nim związany sentymentalnie – nie jest on częścią jego życia. Od początku przecież założył, że chce go spieniężyć. Nie oznacza to oczywiście, że nic go nie obchodzi, ale w sobie traktuje to bardziej jako towar na sprzedaż niż „swoje dziecko”.
Największym mankamentem tego modelu jest potrzeba włożenia ogromnego wysiłku w powstanie przedsiębiorstwa i doprowadzenie do miejsca rozkwitu. Zwykle trwa to latami, zwłaszcza, jeśli interes powstaje kompletnie od zera bez znajomości branży. W niektórych przypadkach sprzedaż działalności odbywa się metodą franczyzy, czyli powielenia tego biznesu w innych miejscach, pod tym samym szyldem. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania powstaje np. sieć sklepów o tej samej nazwie, punktów usługowych, gastronomicznych, hotelowych.
Na taką metodę zazwyczaj decydują się osoby, które nie lubią monotonii, są kreatywne i muszą mieć dostarczone nowe wyzwania. Nie odnajdują się w rzeczach powtarzalnych, dobrze się czują w sytuacjach nagłych i nieprzewidywanych. Ich temperament nie pozwala im zbyt długo zostać w jednym miejscu czy wykonywać te same czynności. Potrzebują zmian, ciągłego ruchu, przeprowadzek, nowych wyzwań. Po sprzedaży swojego biznesu - czy to w formie zmiany właściciela czy franczyzy, następuje moment gdzie dysponują dość dużym kapitałem. Jakaś jego część jest przeznaczona na inwestowanie, a pozostała na rozpoczęcie cyklu powstawania nowej działalności.
Model „sprzedawcy” nierzadko jest wręcz stylem życia i aktywność zawodowa takiego człowieka sprowadza się do cyklów zakładania i sprzedawania firm. W ciągu swojego życia jest w stanie takich procesów przeprowadzić kilkanaście. Jest to bardzo dobry i aktywny sposób na życie i zarabianie pieniędzy. Ten model jest mi szczególnie bliski, być może też dlatego, że sam w nim funkcjonuję. Bardzo częstą praktyką jest tutaj również przejście do modelu „właściciel”, gdyż wcześniejsze doświadczenie i nagromadzony majątek pozwalają przejść na kolejny poziom.
Podsumowanie: model dobry i perspektywiczny, wymaga dużo pracy i zaangażowania na początku działalności. Wspaniała przygoda i dobry pomysł na życie dla większości ludzi.
2. Właściciel
Ta forma ma miejsce wtedy, gdy ktoś ma pomysł na biznes, wykłada kapitał, powierza prowadzenie innym (zarząd, prezes), ale sam nie ingeruje w działanie firmy. Wpadł na pomysł, ale albo nie potrafi go wdrożyć albo najzwyczajniej nie ma na to czasu i przekazuje realizację projektu innym. Właściciel jest zainteresowany w pierwszej kolejności generowaniem przychodów i zwielokrotnianiem zysków. Zazwyczaj daje dużo wolności w prowadzeniu i zarządzaniu swoim przedsięwzięciem.
Traktuje firmę w sposób czysto inwestycyjny, oczekując zwrotu przekazanego kapitału i pomnażania go. Nie angażuje się w podejmowane decyzje lub robi to w sposób znikomy. Chodzi tu o strukturę, siedzibę, zorganizowanie przedsiębiorstwa, zatrudnienie, zarządzanie, rozwiązywanie problemów itp. Interesują go tylko kwestie strategiczne, ekspansja na nowe rynki i wszystko co prowadzi do wzrostu i rozwoju. Jest skupiony na przyszłości, rozwiązaniach, które stricte powodują zwiększenie obrotów. To uczciwe postawienie sprawy - w końcu po to realizuje projekt od samego początku. Tak naprawdę właściciel w tym przypadku jest inwestorem i z reguły posiada kilka takich „inwestycji”. Jego focus jest we wszystkich przypadkach skoncentrowany na maksymalizowaniu zysku. Nie angażuje się bezpośrednio w sprawy wewnętrzne – wcześniej przecież powierzył te obowiązki managerowi i rozlicza je proporcjonalnie przez pryzmat osiąganych wyników.
W firmie pojawia się rzadko - punktem odniesienia są dla niego comiesięczne sprawozdania finansowe. Podobnie jak „sprzedawca” nie jest emocjonalnie związany z firmą. Ma kilka biznesów i jego aktywność zawodowa sprowadza się do zarządzania swoimi projektami. To rozwiązanie dla tych, którzy dysponują dużym kapitałem.
Podsumowanie: model bez wątpienia najlepszy i nieograniczony, wymaga dość dużego kapitału, nie jest również przeznaczony dla początkujących. Najczęściej jest realizowany przez osoby z dużym doświadczeniem w biznesie, które wcześniej już prowadziły działalność i chcą przejść na kolejny poziom. Jest to najwyższa forma prowadzenia biznesu.
ciąg dalszy nastąpi...
artykuł eksperta
MARIUSZ SANDER
***
Polecamy także:
Modele biznesowe: tradycyjny, MLM, franczyza
